Wat is een energieleverende woning

De Trias Energetica is een strategie om energiebesparende maatregelen te nemen. Deze strategie werd in 1996 door de Nederlandse Onderneming voor Energie en Milieu (Novem, één van de voorlopers van Agentschap NL) geïntroduceerd onder de naam Trias Energica. Later werd de Trias Energetica uitgewerkt door de TU Delft.

De strategie bestaat uit de volgende drie stappen:

Stap 1: Beperk de energievraag
Stap 2: Gebruik duurzame energiebronnen
Stap 3: Gebruik fossiele energiebronnen zo efficiënt mogelijk

Indien men de Trias Energetica toepast op het ontwerp van een energieleverende woning dan ziet dat er als volgt uit:

Stap 1: Beperk de energievraag

Het gaat hier om bouwkundige maatregelen die de energievraag verminderen, dat wil zeggen passieve maatregelen die geen hulpenergie vragen.

Voorbeelden zijn:

– Een compacte vorm van de woning, met een goede verhouding tussen oppervlakte van de buitenschil en inhoud van de woning, ondermeer door het voorkomen van uitstekende delen.
– Het gebruik van goede isolatie, o.a. door toepassing van isolatie met hoge Rc-waarden voor vloeren Rc-8, muren Rc 8-10 en daken Rc 9-12 en toepassing van glas Ug 0,5-0,6 met een G waarde van 60%, deuren en kozijnen met lage U-waarde. Ud -0,8 Uw -0,8
– Het voorkomen van koudebruggen, door middel van speciale constructiedetails.
– Het gebruik van gebouwmassa als buffer voor het vasthouden van warmte en koude
– Kierdicht bouwen, door goede kierdichting en aandacht voor de aansluitdetails. Om het comfort te behouden en voldoende verse lucht in de woning te brengen is een balansventilatiesysteem hierbij noodzakelijk.

Stap 2: Gebruik duurzame energiebronnen

Deze stap is gericht op het gebruik van energie uit de reststromen en het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen.

Energie uit reststromen kan worden gewonnen middels warmteterugwinning (WTW). Hierbij worden ingaande en uitgaande stromen gekruist in een warmtewisselaar, waarbij de koude ingaande stroom wordt voorverwarmd door de warmere uitgaande stroom. Voorbeelden zijn WTW op ventilatielucht en douchewater WTW.

Een belangrijke duurzame bron is de zon. Door in het ontwerp en de oriëntatie veel glas aan de zuidgevel toe te passen, kan men zonnewarmte en -licht direct gebruiken om de woning te verwarmen en verlichten. Deze zogenaamde passieve zonne-energie is met name in de koude jaargetijden gewenst. Om oververhitting in de zomer te voorkomen is het belangrijk gebruik te maken van maatregelen die de dan hoogstaande zon beletten direct in de woning te schijnen. Dit kan met behulp van (externe) zonnewering en overstekken.

Zonne-energie kan verder gebruikt worden om middels een zonneboiler water te verwarmen en via fotovoltaïsche (PV-) cellen elektriciteit op te wekken.

Stap 3: Gebruik fossiele energiebronnen zo efficiënt mogelijk

Met betrekking tot duurzaamheid is dit de laagste stap van de Trias Energetica. Als alles is gedaan aan energiebesparing en hernieuwbare energie, is het zaak om de installaties (voor verwarming, warm tapwater, koude, ventilatie) en verlichting zo efficiënt mogelijk te laten werken.

Voorbeelden van efficiënte toepassingen zijn Hoog Rendement (HR-) ketels, systemen voor Lage Temperatuur Verwarming (LTV) en energie-efficiënte verlichting, waaronder LED-verlichting.

Verder kan men ook denken aan korte leidinglengtes van verwarming- en ventilatiesystemen.

Bij een energieleverende woning is het belangrijk dat het energieverbruik zo laag mogelijk gehouden wordt, zodat het verbruik van fossiele energiebronnen door de opgewekte hernieuwbare energie kan worden gecompenseerd.